Eigen werk
Diep gezang stijgt op uit een van de bijgebouwen van het Gadanklooster in hartje Ulaanbaatar. Rond een van de tempels verzamelen boeddhisten van over de hele wereld zich en delen maaltijden, stilte en inspiratie als onderdeel van een maandlang meditatieprogramma. Wegdromend op deze muziek en sfeer uit een andere wereld vraag ik me af, zou dat nou iets voor mij zijn?
Alle pogingen de wervelstorm in mijn hoofd meditatief te doen liggen, strandden tot dusver in dutjes of juist een onstopbare stroom energie die het stilzitten belemmerde. Tussen de bedrijven door erg leerzaam en inspirerend, maar vooralsnog een brug te ver voor mij. Toch ben ik in de loop der jaren gefascineerd geraakt door de stille confrontatie met jezelf die je dwingt even uit de tredmolen van het dagelijks leven te stappen en de hele boel eens van een afstand te bekijken. In hartje Mongolië bezoek ik een plek waar monniken en pelgrims al honderden jaren precies dit doen. Op een moeilijk te bereiken rots in een afgelegen kloof van de Orkhonvallei ligt het Tuvkhunklooster, een klein tempelcomplex waar geestelijk leider Zanabazar en zijn volgelingen op grillige klippen het pad naar verlichting vonden.
Op deze rots zitten de monniken zo goed als afgesloten, aangezien het in de zomer al lastig genoeg is om er te komen. Laat staan in de barre Mongoolse winter, maar dit was precies de bedoeling. Via een drassig pad fiets ik met volle tegenwind door een nauwe kloof en vecht voor elke meter. Buiten adem kom ik aan bij een parkeerplaats waar ik af stap en stijl de berg op een nog drassiger pad volg dat me leidt door een dennenbos. Na een stevige klim sta ik dan aan de voet van de rots. Maar ik ben er nog niet, om de boeddhistische ronde om het klooster te maken, moet er een wand beklommen worden en klauter ik richting een hooggelegen grot. Het pad naar verlichting gaat merkbaar niet over rozen.
Ik kom aan bij een diep gat dat vanwege zijn vorm de baarmoedergrot wordt genoemd en waar bedevaartgangers komen voor hun wedergeboorte. Zo’n buitenkans laat ik niet liggen natuurlijk, want opnieuw geboren worden klinkt toch wel als iets spannends. Met mijn hoofd eerst wurm ik me het nauwe gat in en draai ik me net als duizenden mannen voor mij met de klok mee om. Vrouwen moeten andersom. Tijdens de moeizame draai in de krappe en vochtige ruimte stoot ik drie keer mijn hoofd en verlies ik bijna mijn schoen in een van de gaten. Ik kom bij van deze bevalling in de naastgelegen kribbe en klauter dan herboren verder langs een stijl stuk rotswand. Sommigen schijnen echt naakt te gaan om het gevoel nog wat meer te herbeleven. Ik vind het prima zo en klim verder naar de top van het klooster waar ik even in alle rust op een rots geniet van het weidse panorama op deze inspirerende plek. Ik kan me voorstellen dat deze ruige en vreedzame locatie, los van stimuli uit de bewoonde wereld, een enorme rust in je losmaakt. Wanneer ik in een van de houten tempels een oude lama in het halfduister een boek zie lezen omringd door kaarsen en beeldjes ben ik ook echt even onder de indruk over het feit dat iemand zo kan leven. Maar of ik dat zelf zou kunnen?
Voorlopig is mijn Mongoolse meditatie in stilte op de fiets. Ik luister weinig muziek en de afleiding van mijn omgeving is minimaal vanwege het ontbreken van verkeer en de uitgestrektheid van het landschap. In deze leegte kom ik tot de conclusie dat ik nog nooit in mijn leven zoveel alleen was als in Mongolië. Die rust, stilte en het overweldigende alleen-zijn in deze immense wereld maakt me nederig en heel vredig. De rest gaat vanzelf. Gedachten aan vroeger, nu en later komen op, maar anders dan normaal. Alsof sommige herinneringen in deze rust als van nature hun ruimte claimen, waar ze in de normale wereld overschreeuwd zouden worden. Ik laat het gewoon gebeuren en denk aan mensen en gebeurtenissen die ik allang vergeten was. Uiteraard wordt dit proces soms hopeloos verstoord door irritante liedjes en gekke afdwalingen, maar alsnog heb ik het gevoel dat de steentjes wat steviger op elkaar staan in mijn hoofd en voel ik meer ruimte om vanuit deze volledige vrijheid zonder angst alle opties voor de toekomst open te gooien. Het lijkt alsof na al die landen, mensen en culturen ik langzaam een dieper kijkje in mezelf neem. Gelukkig heb ik nog heel veel tijd met mezelf om rustig te zien waar die nieuwe inzichten me gaan brengen. Ik laat alles met vertrouwen en openheid op me af komen en fiets rustig verder naar de volgende vallei.
