Noosh-e-Jaan
Met een theatrale zwaai vliegt Maryam’s hoofddoek de lucht in. Ze wappert de door haar gehate doek in de wind en propt hem in haar jaszak. ‘Die komt er pas uit als we weer beneden zijn’, zegt ze glunderend. Haar vriendinnen grijnzen breed maar niet iedereen volgt haar voorbeeld. Samaneh is wel gelovig maar vindt het prima als anderen de verplichte hijab niet dragen. ‘Het gaat de overheid niets aan. Ik draag mijn hoofddoek als symbool voor mijn band met God, maar iedereen zou vrij moeten zijn deze keuze zelf te maken.’
Ik wandel met twintig Iraanse jongeren in de bergen rond de Kaspische Zee. We stonden vanochtend vroeg op, aten warm brood met roomkaas en honing en reden vervolgens met auto’s naar de voet van deze berg. Dit soort activiteiten zijn populair onder Iraanse jongeren en worden vaak georganiseerd binnen de online community Couchsurfing. Dit internationale netwerk wordt voornamelijk gebruikt door reizigers zoals ik om een slaapplek te vinden bij lokale mensen, maar leden organiseren ook activiteiten als deze wandeling. En dat is heel wat in Iran, want tijdens dit soort uitjes ontsnappen ze even aan de blik van de overheid.
In het dagelijks leven is het bijna onmogelijk voor jongens en meisjes om ongedwongen samen te komen. Samaneh vertelt dat er overal ogen zijn en dat je al gearresteerd kunt worden als je met een jongen over straat loopt die geen familie van je is. ‘Maar’, grapt Maryam half zingend, ‘dans, muziek, flirten en feestjes zitten ons Perzen in het bloed. Denk je dat de overheid dat eruit kan slaan?’ Een boer zwaait als we voorbij komen en hij vindt het prachtig als de groep stadsjongeren in zijn tuin neerstrijkt voor hun picknick. Hij komt snel naar buiten met thee en staat daarna grijnzend toe te kijken in de deurpost.
Uit overvolle rugtassen komen kleedjes, kommen en pakketjes met een donkere stoofpot, warmgehouden sinds gisteravond. Het blijkt khoresh-e fesenjaan, een gerecht dat volgens Samaneh symbool staat voor de terugkeer van het licht, de warmte en de gloed van het leven. Volgende week is de nacht van de zonnewende, een avond waarop Iraniërs samenkomen om deze stoofpot te eten, te vieren dat de dagen langer worden en om gedichten voor te dragen van hun nationale dichter Hafez.
Khoresh-e fesenjaan is oprecht één van de lekkerste gerechten die ik ooit geproefd heb. De koele berglucht, het uitzicht over de bossen en het vrolijke gezelschap helpen absoluut mee, maar de complexe smaaksensaties maken dit een soort culinaire expeditie. Walnoten geven structuur en warmte, de granaatappel de zoetzure scherpte en saffraan brengt de weelderigheid van Perzische tuinen en de poëzie van het land. Ik geloof dat ik verliefd ben.
Perzische khoresh-e fesenjaan
Volg het voorbeeld van de Iraniërs door jezelf in stilte een vraag te stellen. Selecteer vervolgens een willekeurig gedicht van Hafez en laat je verrassen door een nieuw inzicht.
Ingrediënten voor 4 personen
Een mespuntje saffraandraadjes|1,3 kg kippendijtjes (aan het bot) of 500 g eendenborstfilet|1 tl zout|2 el olijfolie|1 grote ui, fijngehakt|300 ml kippenbouillon|275 g walnoot, zeer fijngehakt |150 ml granaatappelsiroop (ook wel granaatappelmelasse genoemd)|1,5 el suiker|1 mespuntje kaneel|verse granaatappelpitjes|
- Wel de saffraan 20 min. in 30 ml warm (niet kokend) water.
- Bestrooi de kip met zout, verwarm de olie in een braadpan en bak het vlees 3 min. op middelhoog vuur tot het goudbruin is.
- Zet de kip apart en bak de ui op laag vuur tot deze glazig is.
- Doe de kip terug in de pan en schenk de bouillon erbij. Breng aan de kook, dek de pan af en laat 30 min. op laag vuur sudderen.
- Rooster intussen de fijngehakte walnoten heel voorzichtig in een koekenpan op middelhoog vuur tot deze hun geur verspreiden.
- Voeg de walnoten, granaatappelsiroop, suiker, kaneel en het saffraanwater toe, dek opnieuw af en laat een uur op laag vuur sudderen tot er een laagje walnootolie aan de oppervlakte verschijnt. Roer elke 15 min. goed door om aankoeken te voorkomen.
- Controleer of de fesenjaan zo dik is als volle room en voeg eventueel meer vocht toe of laat verder inkoken met het deksel van de pan.
- Voeg meer granaatappelsiroop of suiker toe naar smaak en garneer met granaatappelpitjes.
- Serveer met basmatirijst of liever nog met klassieke Perzische saffraanrijst.
- Noosh-e-jaan!
Voor vegetariërs:
Vervang kippenbouillon door groentebouillon en de kip door 500 g pompoen (in stukken van 2 cm). Doe de pompoen niet terug in de pan bij stap 5, maar voeg pas weer toe bij stap 6, nadat het mengsel al 30 min. gekookt heeft.
