Duurzaam reizen in Portugal
Portugal Magazine
Sommige delen van Lissabon, het centrum van dat ooit zo gigantische Portugese Rijk, laten duidelijk een lang vervlogen glorie zien. De met koloniaal geld gebouwde huizen vertonen afbladderende azulejo’s en in enkele woonblokken schijnen meer duiven te wonen dan mensen. Toch klimt het land op na lange periode van economische isolatie onder dictator Salazar, een winterslaap die het land lamlegde van 1932 tot 1968 met grote honger en een gapende achterstand op het snel groeiende Europa als gevolg, waardoor het tot voorkort doorging voor tweedewereldland. Tegenwoordig hebben Portugezen hun zekerheid hervonden, met welig tierend toerisme, een gestaag groeiende economie en volle terrassen. Deze dagen weten buitenlanders de voormalige Iberische uithoek ook te vinden buiten de met beton en roodgebakken Engelsen overspoelde Algarve. De temperatuur rekt het toeristenseizoen dan ook comfortabel op tot eind november. In Lissabon is het dan ultiem nazomeren met temperaturen tot wel 22 graden.
Mens+metro= – auto’s.
Vaak worden opklimmende landen geassocieerd met een gebrekkig transportsysteem, veel vervuiling en een nagenoeg onzichtbaar milieubeleid. Toch verrast Portugal ook op dit gebied en worden de Lissabonners op prikkelende wijze geattendeerd op de letterlijke schoonheid van het openbaar vervoer en rijden alle bussen op gaz natural. En dat kan zeker geen kwaad. Het kan goed benauwd zijn bij warm weer, dus alle beetjes helpen volgens het simpele sommetje van het Lissabonse openbaar vervoer: Mens+metro= – auto’s. Zelfs de toeristen doen het. In vrolijk gekleurde, elektrische Go-Karts bedwingen zij zelfs de steilste heuvels van de stad. Ook de politie doet het duurzaam, en scheurt met elektrische wagentjes door de nauwste straatjes.
Groene eilanden
Dappere wandelaars kunnen tijdens het beklimmen van de zeven hoofdstedelijke heuvels af en toe op adem komen in een van de vele parken om en rond het centrum van de stad. De parken zijn echt een verademing na al dat snelle verkeer in de drukke straten. Deze groene zones worden dan ook een stuk intensiever gebruikt dan veel stadsparken in Nederland. Overdag rennen er kinderen rond en zitten er mensen te lunchen, ’s avonds kan er zomaar eens een optreden plaatsvinden, waarna groepjes studenten het vrolijk overnemen. Vanaf de vele miradouro’s, uitzichtpunten op de heuvelflanken van de stad, zie je precies de groene eilandjes in de zee van rode daken verschijnen. Van het grootse Parque Eduardo VII tot de Jardim da Estrela met zijn zomerse jazzconcerten. Toch moet je als je de grootstedelijke stress echt wilt ontvluchten uitwijken naar het gigantische Parque Florestal de Monsanto, iets buiten de stadskern.
Op naar Sint Sjorsj
Ben je klaar met sjouwen en zie je de klim naar het over de stad wakende Castelo São Jorge als een brug te ver? Probeer dan de antieke tramlijn 28 die je door de nauwe straatjes van de oude volksbuurt Alfama omhoog brengt. Koop een kaartje of spring, net als de jongens uit de wijk achterop voor een spannende hop on, hop off-tour door de wijk. Geniet bovengekomen van een wijds uitzicht over de stad vanaf de miradouro en het kasteel van Sint Jorge(zeg Sjorsj).
Even slikken
De veelgehoorde kreet, ‘wie in Portugal is, moet wachten’, bewijst zijn waarheid keer op keer als de tram in alle kalmte stopt om een vrachtwagen uit te laten laden midden op de trambaan. De bestuurder lijkt geen enkele haast te maken en stapt uit om rustig een steentje tussen de rails weg te halen. De straten zijn soms zo smal dat er maar één tram tegelijk kan passeren. Westerlingen uit meer gejaagde culturen zullen in Portugal dan ook af en toe moeten slikken, maar vermoedelijk zijn dit, hoe fraai het uitzicht vanaf de top ook mag zijn, de momenten die je zult herinneren, misschien zelfs koesteren.
Straatcultuur
De geduldigen worden in Alfama hoe dan ook beloond door zelf de klim te wagen voor een duik in dit doolhof van steile straatjes, vol met barretjes, fadorestaurantjes, winkeltjes en meer zaakjes met –tje erachter, die vaak uit niet veel meer dan een huiskamer bestaan. Hier in deze straatjes speelt het hele leven van de Alfamezen zich af. Hele families zitten op straat om te eten, te drinken of om een kistje fruit, een paar vissen of grootmoeders servies te slijten. Hoewel je spieren je de volgende dag ter verantwoording zullen roepen, is Alfama een ware ontdekking, vooral in het laagseizoen, wanneer je naar goede Portugese traditie op ontdekkingsreis kan gaan in deze wirwar van straatjes, met om elke hoek een nieuw Kodakmomentje.
Boom om te vliegen
Duurzaam reizen is niets nieuws onder de zon in Lissabon. Je kan overal komen, het is vaak sneller en goedkoper en je ziet meer dan wanneer je de auto pakt. Wie echt op de groene toer wilt, compenseert ook de gemaakte vliegkilometers. Voor minder dan acht euro plant je bomen die ervoor zorgen dat je op een volgende reis naar Portugal evengoed kan genieten van al dat natuurschoon.
