Een stad waar niemand wint
De Kanttekening
‘Hello sir, you want massage?’ Van beide kanten van de straat schreeuwen schaars geklede meiden in zwaar Thais accent over het lawaai heen van de keiharde muziek uit naastgelegen barretjes. Verderop staan proppers klaar om groepjes mannen en een enkele verdwaalde vrouw hun club in te lokken voor een peepshow of met de belofte een jong Thais meisje mee naar huis te kunnen nemen. De kuststad Pattaya is in business, 24 uur per dag en met voor elke vraag een aanbod.
Honderd kilometer ten zuidoosten van de Thaise hoofdstad Bangkok ligt Pattaya, een badplaats die ondanks haar uitgestrekte stranden vooral bekend staat als hoofdstad van het sekstoerisme in Thailand. Jaarlijks reizen miljoenen toeristen af naar Pattaya, waarvan een groot deel bestaat uit oudere westerse mannen die vooral getrokken wordt door de belofte aan een tweede jeugd met jonge Thaise vrouwen.
‘Je pikt ze er zo uit’, zegt de Thaise bareigenaar Ton (54), wijzend op een groepje mannen dat door de uitgaansstraat loopt op slippers en in hemden met een biermerk erop. ‘Zij zijn net aangekomen in Pattaya, dat zie je aan de manier waarop ze om zich heen kijken; een beetje nerveus, maar toch met een soort gretigheid die zegt: hier worden al je dromen waar.’ Ton werd geboren in Pattaya en runt een van de kleine bierbarretjes buiten het centrum. Zijn inkomsten komen niet van deze nieuwkomers, maar voornamelijk van de buitenlandse mannen die voor langere tijd in de badplaats blijven en er hun tweede thuis van maken. ‘Ik hoor de meest bizarre verhalen voorbijkomen. Vorige week overleed er een oude Ier aan een hartaanval door een combinatie van viagra en alcohol en hoorde ik hoe een prostituee een man met een baksteen had bewerkt omdat hij niet wilde betalen. Je kunt alles zeggen van Pattaya, maar saai is het hier niet meer.’
Dit saaie, slaperige Pattaya hield op met bestaan toen het in 1959 werd ontdekt door een groepje Amerikaanse officiers tijdens de Vietnamoorlog. Zij waren gestationeerd op een nabijgelegen militaire luchthaven die de Amerikanen van hun Thaise bondgenoot mochten gebruiken. Volgens Ton kwam er voor die tijd hooguit een handjevol lokale toeristen uit Bangkok naar het vissersplaatsje, maar veranderde dat snel nadat de officieren hier waren geweest. ‘Ze huurden de vakantiehuisjes van de stadsmensen en vonden het hier fantastisch. Het strand, de rust, de goedkope drank en relaxte lokale bevolking maakten dat ze al snel in groten getale terugkwamen naar hun nieuw ontdekte paradijs.’
Niet alleen piloten en militair personeel van het nabijgelegen vliegveld, maar ook soldaten die aan het front in Vietnam hadden gevochten kwamen naar Thailand voor hun verlof. Volgens Ton veranderde Pattaya van een paar simpele huisjes en een lokale whiskeybar op het strand langzaam in een recreatieoord waar tienduizenden jonge Amerikaanse soldaten konden ontsnappen aan het oorlogsgeweld. ‘De G.I.’s waren vaak eenzaam en enorm getraumatiseerd door wat ze gezien en meegemaakt hadden in Vietnam. Ze kwamen naar Pattaya om alles te vergeten in vermaak en ontspanning.’ Dit vermaak werd volgens Ton al snel gevonden in kleine bamboe barretjes die overal op het strand verschenen om aan de groeiende behoefte te voldoen. Daarna volgde de prostitutie en stroomden veel arme plattelandsmeisjes naar Pattaya toen het gerucht rondging van soldaten met zakken vol dollars die ze uit wilden geven aan drank, vermaak en vrouwen.
Na de Vietnamoorlog verliet het Amerikaanse legerpersoneel de basis en keerde deze terug in Thaise handen, maar de reputatie van Pattaya en de opgebouwde faciliteiten zorgden ervoor dat het stadje een toeristenbestemming bleef voor westerlingen. Hierdoor bleef het aantal hotels, bars en bordelen groeien en werden er op de internationale luchthaven van Bangkok in de jaren ’70 zelfs brochures uitgedeeld met foto’s van beschikbare meisjes in Pattaya. Tegenwoordig telt de stad meer dan 2000 hotels, 20.000 barretjes, trekt het jaarlijks meer dan 10 miljoen binnen- en buitenlandse toeristen en werken er volgens een artikel in de Engels tabloid The Daily Mirror ruim 27.000 prostituees.
De professionele seksindustrie van Pattaya biedt hotelkamers waar je per uur betaalt, zogenaamde lady bars waar klanten een drankje kunnen drinken met vaak schaars geklede vrouwen, bierbarretjes in de open lucht waar de mogelijkheid bestaat een van de bardames mee naar huis te nemen, gogobars waar vrouwen bijna of geheel ontkleed om een paal dansen en allerlei korte shows geven ter vermaak van de toekijkende mannen, clubs waar alleen transseksuelen of zogenaamde tomboys werken, thematische bars waar vrouwen in cowboykleding of als gevangene rondlopen en een scala aan massagesalons waar alleen mannen mogen komen. De proppers lokken de vaak oudere heren naar binnen met de belofte van goedkope drank en mooie vrouwen.
Het Thaise toeristenbureau heeft geen exacte cijfers over de gemiddelde leeftijd van de bezoekers aan het uitgaansgebied van Pattaya, maar het straatbeeld wordt grotendeels bepaald door oudere westerse mannen. In de kroegen zitten groepjes voetbal te kijken en bier te drinken terwijl jonge Thaise meisjes bij hen op schoot zitten of verveeld voor zich uit staren. Het verschil in leeftijd viel ook journalist Duncan Campbell op, die in The Guardian schreef dat de gemiddelde westerse man hier rondloopt met een Thaise vrouw die half zijn leeftijd, half zijn grootte en zeven keer aantrekkelijker is.
Marcel (57) uit Spijkenisse zit bij een Nederlands bierbarretje in het centrum. De eigenaar van de bar is Nederlander, maar de gasten komen vooral voor de dames achter de bar. ‘Een Hollandse bar in Pattaya, beter kan het toch niet?’ Hij wijst op een Duitse, Noorse en Engelse openluchtbar verderop, eveneens niet meer dan een paar krukjes aan een bar met jonge vrouwen erachter. Vrachtwagenchauffeur Marcel overwintert hier naar eigen zeggen al twintig jaar en zegt zich nog goed te kunnen herinneren dat hij hier voor het eerst rondliep: ‘ik dacht dat Amsterdam de prostitutiehoofdstad van de wereld was, tot ik dit zag. Maar het went snel hoor’, grijnst hij.
Thailand heeft een speciaal visum voor 50-plussers met een minimuminkomen van omgerekend ongeveer 1700 euro per maand. Zij kunnen hiermee een jaar lang in Thailand verblijven en hun visum zonder veel moeite verlengen. Met dit visum kiezen veel gepensioneerden ervoor om lange tijd in het land te leven en te genieten van het warme weer, de lage levenskosten en de status die westerlingen genieten.
‘Ik zit hier zo’n 4 maanden per jaar’, vertelt Johan (61) uit Arnhem. ‘Ik kan hier doen en laten wat ik wil en het kost me minder dan wanneer ik thuis zit.’ Net als veel leeftijdsgenoten die hier langere tijd verblijven, heeft Johan een jong Thais vriendinnetje. ‘Ja’, geeft hij met een zucht toe, ‘ik ben ook een van die mannen. Maar ik behandel haar niet slecht en ze zorgt goed voor me. Uiteindelijk zal ze wel meer van mijn portemonnee houden dan van mij, maar daar hebben we het niet over. Zo goed is haar Engels trouwens ook niet’, roept de Arnhemmer lachend uit.
Prostitutie is illegaal in Thailand, maar in de praktijk wordt hier door de autoriteiten nauwelijks tegen opgetreden. De schatting van The Daily Mail van 27.000 is volgens Surang Janyam, directeur van een lokale stichting voor sekswerkers veel te laag, maar bestaan er simpelweg geen betrouwbare gegevens. ‘De Thaise overheid beweert dat er überhaupt geen prostitutie is in Pattaya aangezien het verboden is’, legt Janyam uit. In januari 2017 deed de politie invallen in enkele van de drukstbezochte etablissementen in het uitgaansgebied, maar vond naar eigen zeggen geen enkel bewijs van overtredingen van de wet. Bareigenaar Ton vertelt dat de politie en de pooiers van Pattaya onder een hoedje spelen: ‘als er al een inval wordt gedaan, dan weet de hele buurt dit ruim van tevoren. In Pattaya gebeurt anders onder de neus van de politie: drugs, prostitutie en zelfs mensenhandel. Zolang je betaalt, kan alles hier.’
Volgens een artikel uit 2007 van de New York Times zijn er zo’n 2000 dakloze kinderen in Pattaya die alles verkopen van snoepjes tot seks. Deze kinderen zijn moeilijk op te sporen omdat ze vaak gesmokkeld zijn uit arme buurlanden als Cambodja of Myanmar en omdat pooiers, politie en de pedofielen zelf elkaar de hand boven het hoofd houden. Maria Enlund, regiodirecteur van A21, een stichting gericht op preventie van mensensmokkel, claimt dat Pattaya een van de hoogste aantallen pedofielen ter wereld herbergt. Ondanks dat er veel illegale activiteiten gedoogd zijn sinds de Amerikaanse militairen begonnen te komen, is de Thaise politie in samenwerking met de Amerikaanse FBI begonnen met het opsporen van smokkelaars en de misbruikers van kinderen en is het aantal arrestaties de afgelopen jaren flink gestegen volgens Enlund. Zo meldde de Stentor in maart de arrestatie van de Zwolse ‘pedopooier’ Jos R. en werden de afgelopen maand mannen uit Rusland en Zwitserland opgepakt op verdenking van seks met minderjarigen en het bezit van kinderporno.
‘Ik heb medelijden met de Russische families, Indiase stelletjes en Chinese groepsreizigers die hier per ongeluk terecht komen’, zegt de Arnhemmer Johan. ‘Zij zitten vaak in de resorts buiten Pattaya, maar komen naar de stad om een kijkje te nemen en vinden dit. Wij kiezen hiervoor, maar zij weten niet wat ze meemaken.’ Volgens de hem hoef je in Pattaya niet ver te kijken om oog in oog te komen met de duistere kant van de stad. ‘De barretjes met dansende dames zijn nog wel geinig. Zij hebben ook gewoon plezier met elkaar en soms negeren ze al die starende mannen gewoon. Maar als je hier wat langer bent, zie je ook dat het voor de meesten echt geen grap is. Ik weet niet of ik veel beter ben dan al die mannen daar, maar ik probeer toch altijd goed te zijn voor mijn vriendinnetje.’
De reputatie van Pattaya als stad voor sekstoerisme ontging ook de Franse Raphael niet. ‘Ik kwam hier toevallig terecht omdat een vriend van mij hier werkt als kok en merkte dat ik met veel oordelen op zak aankwam. Dit was toch die stad vol smerige oude mannen die uit waren op seks met jonge vrouwen? Dat beeld is nu wel wat bijgesteld.’ Raphael vertelt dat zodra je de zogenaamde spelers van dit spel in den lijve ontmoet, je oordeel vanzelf wat minder hard wordt. ‘Je ziet namelijk dat het ook gewoon mensen zijn. Oordelen lukt altijd makkelijk op afstand, maar als je ineens face to face komt met deze mensen, blijkt iedereen zijn of haar eigen verhaal te hebben en is het ineens niet meer zo simpel. De vrouwen komen voor het geld en de mannen komen voor de lust. Hier krijgt je precies waar je voor komt.’
Veel van deze jonge vrouwen komen uit Isaan, het armste gebied van Thailand nabij de grens met Laos. Veel van hen zien weinig perspectief in het leven in hun plattelandsgemeenschap, waar een groot deel van de jongeren niet verder studeert na de middelbare school. Meisjes die werken in Pattaya kunnen elke maand geld opsturen naar hun familie en komen soms na een paar jaar terug met een westerse man die een groot huis laat bouwen en die hun eventuele kinderen een goede toekomst kan bieden.
‘Mijn familie vraagt niet hoe ik het geld verdien, dus hoef ik de schaamte niet te delen’, vertelt Tanya (23) die nu anderhalf jaar in een club in het uitgaanscentrum werkt. ‘Ik groeide op in Noord-Thailand in een dorp waar rijst werd verbouwd. Hier hielp ik mijn familie door in het rijstveld te werken totdat mijn vader een paar jaar geleden aan de drank raakte. Hij sloeg mij, mijn moeder en mijn jonge broertje en uiteindelijk zijn we met zijn drieën gevlucht. Ik werkte een tijdlang voor een paar dollar per dag voor een boer in de omgeving, maar toen ik via een vriendin hoorde dat er beter betaald werk in clubs in Pattaya was, besloot ik haar te volgen.’ Tanya vertelt dat ze bang was toen ze voor het eerst zag wat er gebeurde in die clubs. ‘Thailand is een traditioneel boeddhistisch land en op het platteland zijn we preuts en conservatief op seksueel gebied. Toen mijn vriendin me meenam op mijn eerste werkdag wilde ik omkeren en wegrennen.’ Tanya zag dat meisjes jonger dan haar naakt stonden te dansen voor de ogen van begerige, schreeuwende mannen die teveel gedronken hadden. Uiteindelijk voelde ze dat ze geen keus had en stond ook zij niet veel later op het podium te dansen. Haar baas liet haar eerst een maand alleen dansen, maar verwachtte later dat ze seks had met tenminste 10 klanten per maand. ‘De eerste keer voelde ik me verschrikkelijk en heb ik wel 2 uur huilend onder de douche gestaan naderhand. Het ergste is nog dat de mannen nooit iets vragen. “Wil je dit wel, hoe gaat het met je, waar kom je vandaan, waar woont je familie?” Wat zijn dit voor mensen, denk ik soms bij mezelf.’
Toch blijven de jonge vrouwen komen, net als in de tijd van de Amerikaanse soldaten. Het vinden van een westerse man is volgens Tanya een van de hoogst haalbare doelen voor de barmeisjes. Ze vertelt dat ondanks de excessen die ze zien in Pattaya, het beeld bestaat dat westerse mannen beter zijn voor hun vrouw dan Thaise mannen. ‘Polygamie was honderd jaar geleden nog de normaalste zaak van de wereld hier en veel Thaise echtgenoten gedragen zich nog steeds hiernaar. Daarbij drinken ze veel en slaan ze hun vrouw, net als mijn vader. We weten dat westerse mannen dit minder snel zouden doen. In Thailand denken we aan de vooruitgang van onze hele familie, niet alleen aan onszelf. Als ik dit een paar jaar moet doen om mijn familie een betere toekomst te geven, dan is dat het waard.’
Volgens bareigenaar Ton houdt het leven in Pattaya zowel de mannen als de vrouwen in een soort houdgreep. ‘De mannen komen hier om een tweede jeugd te beleven en scheppen op tegen elkaar over hun geweldige seksleven. Al hun dromen worden werkelijkheid hier, denken ze in het begin. Maar als je doorvraagt, kom je al snel bij hun eenzaamheid. Dan komen de verhalen: een gebroken gezin, gefaald huwelijk, een slechte jeugd en, nu ze hier zijn, een enorme schaamte naar hun kinderen, vrienden en familie thuis. Maar net als met een drugsverslaving zien veel van hen geen weg meer terug.’ Ton vertelt dat de wereld vooral meeleeft met de barmeisjes, maar dat de mannen net zo goed slachtoffer zijn. ‘Ze komen hier aan als winnaar, maar zijn na een paar jaar seksverslaafd, aan de drank en vaak viagra en komen erachter dat er in Pattaya eigenlijk niemand wint.’
