Tsjechië: een Boheemse kater

Noosh-e-Jaan

Het is een hete zomerdag in de Tsjechische Bohemen. Na een paar dagen kamperen in de bergen word ik in het historische Telč ontvangen door Jan, een jonge student die met zijn oma in een Unescopand aan het centrale plein woont.

Het is een statig huis met krakende trappen en deuren, kamers met hoge plafonds en stoffig meubilair uit verschillende tijdperken. Elk hoekje van het huis heeft een verhaal en oma houdt van praten. ‘Er waaiden al vele winden door dit pand. De wind van vergane glorie, communisme, wederopbouw, en vandaag is het Unesco die de dienst uitmaakt en me vertelt wat ik hier wel en niet mag doen,’ mokt ze met een vleugje trots.

Tsjechen zijn gemoedelijke mensen die van het goede leven houden. Zelfs in dit kleine stadje vervelen Jan en zijn vrienden zich niet. Voor ik het weet zit ik op een barkruk van het café waar hij werkt. Het originele Tsjechische pilsener vloeit en de gesprekken gaan alle kanten op in vier talen. Een van zijn vrienden spreekt Duits, de andere Engels en zijn collega alleen Tsjechisch, waarop ik voor de lol antwoord in het Nederlands. Hoe het kan is onbegrijpelijk, maar op dat moment zijn we er beiden van overtuigd dat we elkaar verstaan. Dit goede Boheemse leven eindigt ver na middernacht met een mars over de kinderkopjes die me niet meer helemaal helder bij staat.

De volgende morgen word ik met bonkend hoofd wakker van gerammel uit de keuken. Ik sleep me naar de woonkamer, waar Jan met gepijnigde blik aan tafel zit. Oma schudt het hoofd als ze ons ziet zitten, maar haar ogen twinkelen ondeugend. Op tafel verschijnt een witte gietijzeren pan met bloemetjes erop en twee grote kommen vol česnečka, de beroemde Boheemse knoflooksoep. Met elke hap voel ik het leven langzaam terugsijpelen in mijn verdoofde lichaam. De reinigende knoflook, de stevige aardappels, de krachtige bouillon en de simpele, huiselijke smaak maken dit een typisch Centraal-Europees gerecht. Oma staat met haar armen over elkaar en ziet er streng op toe dat we alles opeten. Haar jongens, in haar oude huis. Onder oma’s vleugels, die de wind van verandering kennen en rust vinden in haar keuken, waar zij net als haar moeder en grootmoeder knoflooksoep kookt voor haar mannen.

Boheemse knoflooksoep

Kook een dubbele portie van deze antikatersoep als je vanavond een feestje hebt.

Ingrediënten voor 4 personen

3,5 el roomboter|3 plakken oud brood, in blokjes|6 tot 12 teentjes knoflook|1 ui, fijngehakt|1 tl karwijzaad|2 kruimige aardappelen, in blokjes|1,4 l runderbouillon|2 tl majoraan|zout en peper|geraspte jonge kaas|verse peterselie|spekblokjes, uitgebakken (optioneel)|

1. Smelt 1.5 eetlepel boter in een koekenpan en bak het gesneden brood op laag vuur tot krokante croutons en laat uitlekken op keukenpapier.
2. Plet de teentjes knoflook met de platte kant van een groot mes, verwijder het vliesje, maar hak de teentjes niet fijn. Knoflookliefhebbers kunnen gaan voor 12 tenen, 6 voor wie morgen moet werken.
3. Smelt 2 eetlepels boter in een braadpan en bak de ui, knoflook en karwijzaad 20 min. op laag vuur.
4. Voeg de aardappelblokjes toe en bak deze 5 min. mee. Giet vervolgens de bouillon erbij en zet het vuur hoog.
5. Zet het vuur zacht zodra de soep kookt en voeg naar smaak majoraan, zout en peper toe.
6. Serveer met lekker veel geraspte kaas, peterselie, croutons en eventueel spekblokjes.
7. Traditioneel wordt deze soep niet gepureerd, maar wie niet houdt van grote stukken knoflook kan hiervoor kiezen.

Voor vegetariërs: Vervang de runderbouillon door groentebouillon en de spekblokjes door een vegetarische variant.